Πανελλήνιες: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ
Mίλτος Σαχτούρης
Ὁ Ἐλεγκτής
Ἕνας μπαξές γεμάτος αἷμα
εἶν’ ὁ οὐρανός
καί λίγο χιόνι

ἔσφιξα τά σκοινιά μου
πρέπει καί πάλι νά ἐλέγξω
τ’ ἀστέρια
ἐγώ
κληρονόμος πουλιῶν
πρέπει
ἔστω καί μέ σπασμένα φτερά
νά πετάω.
(Τά φάσματα ἤ ἡ χαρά στόν ἄλλο δρόμο, 1958)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Α. Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ποίησης του Μίλτου Σαχτούρη είναι η χρήση υπερρεαλιστικών εικόνων. Να καταγράψετε τις τρεις υπερρεαλιστικές εικόνες με τις οποίες διαρθρώνεται το συγκεκριμένο ποίημα.
Μονάδες 15
Β1. Έχει επισημανθεί ότι τα χρώματα είναι κυρίαρχο στοιχείο της ποιητικής του Μίλτου Σαχτούρη.
α) Να επαληθεύσετε με αναφορές στο ποίημα την παραπάνω επισήμανση.
Μονάδες 10 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 3 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
β) Να σχολιάσετε τον συμβολικό χαρακτήρα των χρωμάτων που κυριαρχούν στο ποίημα.
Μονάδες 10
Β2. Να σχολιάσετε τον τίτλο «Ὁ Ἐλεγκτής» του ποιήματος του Μίλτου Σαχτούρη ως προς τη γλωσσική του μορφή.
Μονάδες 20
Γ. «ἐγώ
κληρονόμος πουλιῶν
πρέπει
ἔστω καί μέ σπασμένα φτερά
νά πετάω.»
Να σχολιάσετε το περιεχόμενο των παραπάνω στίχων σε δύο παραγράφους (140-160 λέξεις).
Μονάδες 25
Δ. Το ακόλουθο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου με τον τίτλο «Ανταπόδοση» είναι ένα ποίημα για τον ρόλο του ποιητή. Να το συγκρίνετε ως προς το περιεχόμενό του με το ποίημα «Ὁ Ἐλεγκτής» του Μίλτου Σαχτούρη.
Μονάδες 20
Ανταπόδοση
Πάλεψε μέ τίς λέξεις, μέ τό χρόνο, μέ τά πράγματα. Ἔδωσε
θέση
στήν πεταλούδα, στό χαλίκι, στ’ ἀλογάκι τῆς Παναγίας,
στούς ὁλονύκτιους στεναγμούς τῶν ἄστρων, στή δροσοστάλα
πού πέφτει ἀπ’ τό ροδόφυλλο, στ’ ἄρρωστο ἀηδόνι, στίς μεγάλες
σημαῖες,
στό γαλάζιο, στό κόκκινο, στό κίτρινο. Πλούτισε τόν κόσμο
μέ μόχθο κι ἐγκαρτέρηση. Σκαλί σκαλί
ἀνέβηκε τήν πέτρινη τεράστια σκάλα. Τώρα, ἐκεῖ πάνω,
ἄλλα παράσημα δέν ἔχει πιά παρά τά βέλη στά γυμνά πλευρά του.
Ανθολογία Γιάννη Ρίτσου, Επιλογή Χρύσα Προκοπάκη, Εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 2001