Η θέση του Συλλόγου Εφίππων – Αρματωμένων Πανηγυριστών για την «Αγιαγάθη 2012»

Λάβαμε ανακοίνωση του Συλλόγου Εφίππων και Αρματωμένων Πανηγυριστών Αιτωλικού "Η Αγία Αγάθη" όπου αναλύει τη θέση του σχετικά με τα φετινά γεγονότα και το πανηγύρι της Αγιαγάθης.

Επειδή η ανακοίνωση είναι μεγάλη σε όγκο (οκτώ σελίδες) επισυνάπτουμε στο τέλος τον ηλεκτρονικό σύνδεσμο στο οποίο θα βρείτε την ανακοίνωση......

Η ανακοίνωση χωρίζεται σε δύο σκέλη των τεσσάρων σελίδων, και περιλαμβάνει παραπομπές από βιβλία για το πανηγύρι και την ιστορία του.

Για να σχηματίσει κάποιος σφαιρική άποψη, καλό είναι να διαβάσει ολόκληρη την ανακοίνωση.

Γίνεται μια προσπάθεια εδραίωσης του συλλόγου ώστε να μπορεί από δω και πέρα να διοργανώνει τις εκδηλώσεις που τον αφορούν όπως πρέπει. Μέχρι το τέλος του έτους θα δημιουργηθεί ιστοσελίδα του συλλόγου από την οποία θα μπορεί να ενημερώνεται ο κάθε ενδιαφερόμενος.

Η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

Το πανηγύρι κάθε χρόνο, σηματοδοτεί την ύπαρξη της ιδιαίτερης ταυτότητάς μας. Είναι ζυμωμένο με τις μνήμες της παιδικής μας ηλικίας, αποτελεί πόλο έλξης για τους λαογράφους και τους ερευνητές της παράδοσης, και συσπειρώνει γύρω του, σωματικά ή νοερά, κάθε χρόνο, όλους τους Αιτωλικιώτες, απανταχού της γης.

Δεν είναι το γλέντι αυτό καθαυτό, δεν είναι μόνο η γραφικότητα του πανηγυριού. Ο ήχος του αγιαγαθιώτικου ζουρνά (ο ζουρνάς της ζυγιάς της Πενταλόφου, μιας εκ των τεσσάρων ζυγιών, ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ στην Ελλάδα) μας ξαναγυρίζει στις ρίζες μας και μας αναβαπτίζει στις πηγές της καταγωγής μας.

Ο σημερινός άνθρωπος, φερέοικος και ανέστιος, έχει απόλυτη ανάγκη να ανήκει κάπου, για να ισορροπεί. Μερικά από τα βασικότερα στοιχεία ψυχικής στήριξης είναι η μικρή κοινωνία του χωριού, η επαφή με τη φύση και ο γυρισμός στις παραδόσεις. Όπως ακριβώς συμβαίνει και σε μας τους Αιτωλικιώτες, που το πανηγύρι της Αγιαγάθης μας συσπειρώνει.

(απόσπασμα από το βιβλίο της Μάγδας Βελτσίστα – Βανδώρου, Το πανηγύρι της Αγιαγάθης)

Κάθε καλοκαίρι, στην καρδιά ακριβώς του Αυγούστου, το Αιτωλικό και η Σταμνά, απ’ άκρη σ’ άκρη, ζουν και αναπνέουν στους ρυθμούς του ζουρνά και του νταουλιού. Οι Αιτωλικιώτες και οι Σταμνιώτες γιορτάζουν την Αγιαγάθη τους και πανηγυρίζουν. Ένα πανηγύρι με πολύ σύνθετο χαρακτήρα, όπου το θρησκευτικό στοιχείο συνυφαίνεται με το ιστορικό, το κοινωνικό και το συμβολικό. Μια ολάκερη παράδοση που κρατά και αντιστέκεται ακόμη πεισματικά στον φθοροποιό χρόνο και στα ξενόφερτα πολιτισμικά στοιχεία. Χαρακτηριστικό του η ιδιαίτερη τελετουργία και ο τόσο αναπαραστατικός χαρακτήρας του.

Η καθιέρωση αποδίδεται σε συγκεκριμένα ιστορικά γεγονότα που έγιναν τον Δεκέμβριο του 1824, έτος εξαιρετικά κρίσιμο για την έκβαση της ελληνικής επανάστασης του 1821. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος που βρίσκονταν στο Αιτωλικό συγκάλεσε τους οπλαρχηγούς της Βορειοδυτικής Ελλάδας για να συζητήσουν την κατάσταση και να λάβουν αποφάσεις. Τόπος της συγκέντρωσης ορίστηκε η «Ψηλή Παναγιά», ερειπωμένο Βυζαντινό μοναστήρι στη δυτική πλαγιά του Ζυγού. Η συνάντηση αυτή πραγματοποιήθηκε στις 23 Αυγούστου και κατέληξε στη Συνέλευση του Αιτωλικού, η οποία πραγματοποιήθηκε την 17 Δεκεμβρίου 1824 εις τον ιερό ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου της πόλης.

Η συνέλευση ήταν επεισοδιακή λόγω των πολλών και αντίθετων απόψεων και όλη η προσπάθεια να αφήσουν τις προσωπικές αντιπάθειες και φιλοδοξίες, να ομονοήσουν και να συνεχίσουν τον αγώνα ενωμένοι κινδύνευε να διαλυθεί. Ακριβώς τη στιγμή του αδιεξόδου σημειώθηκε μεγάλος σεισμός ο οποίος συγκλόνισε τη πόλη. Ο σεισμός εκλήφθηκε ως «σημείον Θεού» με αποτέλεσμα τελικά όλοι μπρος στο εικόνισμα της Παναγίας να συναποφασίσουν να συνεχίσουν τον αγώνα ομονοούντες.

Αμέσως μετά την απελευθέρωση του έθνους οι Αιτωλικιώτες διατηρούντες την ανάμνηση του γεγονότος και αισθανόμενοι χρέος προς την Παναγία αποφάσισαν να τιμήσουν τη Χάρη Της και μετέβησαν στις 23 Αυγούστου (κάποια στιγμή ανάμεσα στο 1832-1835) φορώντας τα άρματά τους στη Ψηλή Παναγιά (όπου έγινε η πρώτη συνάντηση των οπλαρχηγών) και τέλεσαν Λειτουργία. Αυτή η τελετή που γίνονταν αδιαλείπτως πήρε με τον καιρό τη δομή και το χρώμα εθνικοθρησκευτικής γιορτής. Επειδή η τοποθεσία στην Ψηλή Παναγιά ήταν δύσβατη, απόκρημνη, και η μονή ερειπωμένη, ανεγέρθηκε λίγο πιο κάτω σε χώρο πιο ήπιο και βολικό το εκκλησάκι της Αγίας Αγάθης. Καθιερώθηκε λοιπόν η τέλεση της γιορτής να γίνεται εκεί, έτσι πήρε και το όνομα πανηγύρι της Αγιαγάθης.

Το πανηγύρι της Αγιαγάθης εμφανίζει πολλές ομοιότητες με αυτό του ΑηΣυμιού στο Μεσολόγγι. Είναι τα δύο μεγαλύτερα λεβεντοπανήγυρα της Αιτωλίας. Το πανηγύρι της Αγιαγάθης του Αιτωλικού έχει το πλεονέκτημα να τηρεί ακριβώς τα ήθη και τα έθιμα, τις φορεσιές, το χορό, τη μουσική (ζουρνάδες και νταούλια) και τα τραγούδια των προγόνων. Διατηρεί την λαϊκή υπόστασή του, το συναίσθημα, το χρώμα, την παράδοση, τον ενθουσιασμό, τον επικό του χαρακτήρα αλλά και τον ερωτισμό του.

Το πανηγύρι στο Αιτωλικό και την Σταμνά κορυφώνεται στις 23 Αυγούστου αλλά η προετοιμασία του αρχίζει από το δεκαπενταύγουστο. Την ημέρα αυτή συγκροτούνται οι παρέες και οι πανηγυριστές βάζουν το ‘’ρεφενέ‘’, τα χρήματα δηλαδή που θα χρειαστούν, για να καλυφθούν τα έξοδα τις παρέας. Το γλέντι, στους ήχους του ζουρνά και του νταουλιού, διαρκεί όλη τη μέρα και όλο το βράδυ με μια ανάπαυλα το απόγευμα.

Στο διάστημα, που μεσολαβεί από τις 16 έως τις 19 Αυγούστου, οι παρέες κάνουν τις τελικές ετοιμασίες. Στις 20 Αυγούστου το πανηγύρι αρχίζει. Οι παρέες, κατά το βραδάκι, συγκεντρώνονται στα στέκια τους για το ολονύχτιο γλέντι. Αυτή τη μέρα βάζουν στα τραπέζια τους τα ‘’αγκωνάρια‘’, όπως συνηθίζουν να αποκαλούν το γλυκό ριβανί.

Στις 21 Αυγούστου και από νωρίς το πρωί γίνεται το αρμάτωμα και η μάζωξη των αρματωμένων. Ο καπετάνιος συνοδευόμενος από τη ζυγιά περιδιαβαίνει τα σπίτια των αρματωμένων και συγκεντρώνει έτσι την παρέα του. Αφού όλοι μαζί γυρίσουν στα σοκάκια καταλήγουν το μεσημέρι στο στέκι τους για φαγητό. Το απόγευμα τις ίδιας ημέρας όλες οι παρέες συγκεντρώνονται μπροστά στο ναό της Παναγίας και αφού προσκυνήσουν αναχωρούν για το εξωκλήσι της Αγι’- Αγάθης.

Εκεί παραμένουν γλεντώντας μέχρι το μεσημέρι της 23ης Αυγούστου. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας συγκεντρώνονται στο Σταθμό Αιτωλικού και από εκεί, σε παράταξη, πομπικά, πρώτα οι Αρματωμένοι και ύστερα οι έφιπποι, κάνουν πανηγυρική είσοδο στο Αιτωλικό και οι αντίστοιχοι στην Σταμνά. Πλήθος κόσμου περιμένει να τους υποδεχτεί και να τους καμαρώσει. Όλοι μαζί καταλήγουν στην κεντρική πλατεία για τον καθιερωμένο χορό των αρματωμένων. Αυτή τη νύχτα Αιτωλικό και Σταμνά απ’ άκρη σ’ άκρη γλεντάνε. Το γλέντι θα συνεχιστεί και το επόμενο βράδυ, στις 24 Αυγούστου.

Το πανηγύρι τελειώνει με την καθιερωμένη Μπαντονάδα στα στενά του Αιτωλικού. Αρματωμένοι και φίλοι χαιρετιούνται, ανταλλάσσουν ευχές, ασπάζονται ο ένας τον άλλον και χωρίζουν. Το πανηγύρι τελειώνει όχι μόνο γι’ αυτούς αλλά και για όλο το Αιτωλικό. Λίγο πριν χωρίσουν δε ξεχνούν να αναφερθούν και στην Αγι’- Αγάθη κι όλοι μαζί τραγουδούν.

(Απόσπασμα από το ιστολόγιοntaouli.blogspot.gr)

Τη μοναδικότητα του πανηγυριού μας πολλοί λαογράφοι και ερευνητές έχουν καταγράψει και εκθειάσει, και πολλοί γνωστοί μουσικοί και τραγουδιστές, παρακολουθώντας το, εμπλούτισαν τις γνώσεις τους  στην παραδοσιακή μουσική, και τραγούδησαν μαζί μας.

Το πανηγύρι μας τελείται με συγκεκριμένο τελετουργικό, με παραδοσιακές ενδυμασίες, παραδοσιακά εδέσματα και παραδοσιακή μουσική.

Μουσική που από την πρώτη μέρα της τέλεσής του έως και σήμερα ακούγεται από την ζυγιά της Δυτικής Ελλάδος.  Τι είναι όμως η ζυγιά;

Όταν λέμε Ζυγιά εννοούμε την ολιγομελή λαϊκή ορχήστρα που συντροφεύει κάθε παρέα αρματωμένων και καβαλάρηδων.

Αυτή μπήκε, νωρίς μάλιστα, στη μουσική ζωή του λαού και για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα είχε, μόνο αυτή, το προνόμιο να παίζει στα πανηγύρια, στις γιορτές, στους γάμους, στα γλέντια και γενικά σε κάθε πλατύτερο ή στενότερο λαϊκό γλεντοκόπι.

Σ’ αυτής τους ήχους είχαν κλεισθεί οι σκοποί των δημοτικών τραγουδιών και η ψυχή του λαού της Ελλάδας.

Η λέξη Ζυγιά σημαίνει ζευγάρι, συγκρότημα δηλαδή από δύο το λιγότερο μουσικά όργανα. Έτσι ακούγοντας Ζυγιά πρέπει να εννοούμε ένα ολιγοπρόσωπο λαϊκό συγκρότημα από δύο καραμούζες ή πίπιζες ή ζουρνάδες και ένα τούμπανο ή νταούλι.

Στη λαογραφική παραγωγή της χώρας μας δεν είναι άγνωστη η Ζυγιά. Τα δημοτικά τραγούδια μας συχνά τη μνημονεύουν. Ένα αρχοντόπουλο κινάει για τους αρραβώνες του «με τετρακόσιους άρχοντες, μ’ εννιά ζυγιές παιγνίδια». Και ο λεβέντης του τραγουδιού της τάβλας, που τραβάει για τα πεθερικά του, διασχίζοντας καβαλάρης τους κάμπους σέρνει από κοντά του «νταούλια τριανταδυό, καλάμια (δηλαδή ζουρνάδες) εξηνταπέντε».

Υπάρχει επίσης ένα πλήθος παροιμιών που υποδηλώνουν τη Ζυγιά και τα όργανα της.

Έλεγε και λέει ακόμη και σήμερα ο λαός:

Αγάπαε η Μάρω το χορό και βρήκε άντρα ζουρνατζή.

Αλάργα από τα τούμπανα κι ο γάμος έξοδα ’χει.

Δεω θα πάει στα κουφά το πανηγύρι (δηλ. θα ακουστεί ζυγιά).

Θέλει τέχνη τ’ άργανο.

Ο κόσμος τόχει τούμπανο κι εγώ κρυφό καμάρι

Σταμάτα το ζουρνά (δηλ. σταμάτα το κλάψιμο).

Τρείς λαλούν (οι παίχτες της ζυγιάς) και δυό χορεύουν.

Οι παροιμιακές αυτές εκφράσεις μαρτυρούν το πόσο η Ζυγιά και η παράδοσή της ζούσε μέσα στην ψυχή του λαού.

Γνωστή ήταν η Ζυγιά και στα χρόνια του Ξεσηκωμού.

Ο αγωνιστής Νικόλαος Κασομούλης αφηγείται πως ο Πάνος Κολοκοτρώνης, γυρίζοντας από την Κόρινθο, όπου είχε συντροφέψει το Δημ. Υψηλάντη σε μια σύντομη εκστρατεία του κατά της Βοστίτσας (Αιγίου) τα μέρη, μπήκε στην Τρίπολη, που μόλις είχε πέσει στα χέρια των επαναστατημένων Ελλήνων συνοδευόμενος «μ’ έναν σωρό ζουρνάδες και τύμπανα έμπροσθεν και πλήθος χωρικών».

Ο αμίμητος για τις χοντροκοπιές της γλώσσας του Γεώργιος Καραϊσκάκης θέλοντας κάποτε να παραστήσει την ελαφρότητα του αγωνιστή Νικ. Στορνάρη, που όλες τις υποθέσεις τις νόμιζε ευκολοκατόρθωτες και πανηγυρικά γινόμενες, του πέταξε κατά πρόσωπο τον παροιμιακό λόγο πως «ήθελε όλα τα πράγματα να έρχονται με το ζουρνά».

Στην πατρίδα μας δημιουργήθηκαν και για αρκετά χρόνια ζωογονούσαν τα λαϊκά μας πανηγύρια οι εξής Ζυγιές:

Η Μωραΐτικη με έδρα τα χωριά του Αιγίου και των Καλαβρύτων, η Αραχοβίτικη με έδρα την Αράχοβα και τη Λίβαδειά, η Καρπενησιώτικη με έδρα τα καρπενησοχώρια, τα Άγραφα, τα Κράβαρα και τη Λαμία και η Ζυγιά της Δυτικής Ελλάδος .

Αποκλειστικοί εκπρόσωποι της Ζυγιάς μας ήταν οι περιπλανώμενοι στην περιοχή σκηνίτες Τουρκόγυφτοι και κυρίως οι περίφημοι εκείνοι οργανοπαίχτες της Πενταλόφου (Ποδολοβίτσας).

Οι τρεις πρώτες Ζυγιές μοιάζουν ως προς τα όργανά τους.

Οι πίπιζες και τα τούμπανα είναι πολύ μεγάλα και επομένως οι ήχοι τους είναι παχύτεροι και μαλακότεροι. Έπειτα οι παίχτες τους βαρούν τους σκοπούς μ’ άλλο τρόπο, δηλαδή η παιχτική δεξιότητα των Γύφτων του Μοριά κι εκείνων του Καρπενησιού και της Αράχοβας είναι κάπως κατώτερη από εκείνη των δικών μας Γύφτων.

Στη Δυτική Ελλάδα ο ζουρνάς είναι μικρός, μόλις φτάνει τα 20 εκ., είναι πράγματι στριγγόλαλος, οξύφωνος με στριγγούς και μονότονους ήχους. Το παίξιμο είναι σωστό σκούξιμο, η φωνή του δυνατή και τσιριχτή. Το νταούλι είναι και αυτό μικρό διαμέτρου 25 εκ. και μήκους 30 εκ. και βγάζει ήχο τέτοιας οξύτητας, που ταιριάζει με τους ζουρνάδες. Όπως οι καραμούζες είναι γνωστές με τον όρο ψιλά ζουρνάδια του Μεσολογγίου, έτσι και το μεσολογγίτικο νταούλι το λένε τσοκάνι, μεταφορικά βέβαια από ένα είδος μικρού κουδουνιού από τα οξύτερα και τα διαπεραστικά σε ήχο. Είναι κι αυτό λοιπόν βροντερόηχο.

Τρία είναι τα μελωδικά όργανα της Ζυγιάς: Ο ζουρνάς α’, ο ζουρνάς β’ και το νταούλι.

Από τους δύο ζουρνάδες ο ένας, ο α’ παίζει το τραγούδι. Ο παίκτης του λέγεται μάστορας ή πριμαδόρος και είναι ο μαέστρος, ο αρχηγός της Ζυγιάς, με μεγαλύτερο πρίμο ζουρνατζή τον Κώστα Σαλέα, τον πατέρα του πασίγνωστού Βασίλη Σαλέα, του μεγάλου κλαρινοπαίχτη.

Ο ζουρνάς β’ κρατάει απλά το ίσο του τραγουδιού, το μπάσο, γι’ αυτό και λέγεται μπασαδόρος. Και οι δύο μαζί λέγονται ζουρνατζήδες.

Το νταούλι χτυπά το ρυθμό του τραγουδιού. Ο παίκτης λέγεται νταουλιέρης.

Να επισημάνουμε ότι η Ζυγιά εκτός από τους χορούς και τα τραγούδια παίζει και οργανικές μελωδίες ελεύθερου ρυθμού.

Η Ζυγιά, που ανήκει στην κατηγορία των εγχώριων λαϊκών οργάνων και της ντόπιας λαϊκής κατασκευής, με τους ίδιους παίχτες της και οργανοκατασκευαστές, χρόνο με το χρόνο πάει να καταντήσει μουσειακή.

Η σύγχρονη μουσική εξέλιξη έφερε το ζουρνά σε πόλεμο επιβίωσης με το κλαρίνο, όργανο που δεν ανήκει στη μουσική οργανολογία του τόπου μας.

Εξάλλου τα τόσο χαρακτηριστικά αυτά όργανα, ελάχιστοι τα παίζουν τώρα και ακόμα λιγότεροι ευχαριστιούνται μαζί τους και τα προτιμούν….

(Αποσπάσματα από το βιβλίο του Αρ. Καβάγια «Στο Πανηγύρι τ’ Αη-Συμιού – Με το νταούλι & με το Ζουρνά»)

Το πανηγύρι δεν είναι μόνο παρέλαση, η παρέλαση είναι μόνο η κορύφωση. Οι παραδόσεις, τα ήθη, τα έθιμα, ο πολιτισμός, είναι στο τραπέζι, στην τάβλα.Η παρέλαση είναι χειροκρότημα, ο χορός όμως είναι μεράκι, το τραγούδι είναι νοσταλγία. Όλα είναι αλληλένδετα, συνυφασμένα, το ένα συμπληρώνει το άλλο.

Αφού λοιπόν καλύψαμε τα ιστορικά, μορφώσαμε όποιον δεν γνωρίζει γιατί μαζευόμαστε κάθε χρόνο και γιορτάζουμε, ας περιγράψουμε τα φετινά γεγονότα που τόσο μας πλήγωσαν.

5^η Αυγούστου 2012

Η κοινωνία του Αιτωλικού εξεγείρεται. Οι ομάδα των πλιατσικολόγων – γύφτων πρέπει να διαλυθεί. Να εξαφανιστεί. Τα γεγονότα γνωστά. Οι Αιτωλικιώτες τραυματίες αρκετοί και σοβαρά τραυματισμένοι. Ευτυχώς αποφύγαμε τα χειρότερα και όλοι είναι εκτός κινδύνου πια.

Τα γεγονότα απρόβλεπτα, και ο (ξανά) νεοσυσταθείς σύλλογος Ε.Α.Π. ανέτοιμος να αντιδράσει.

Ακούγονται φωνές από παντού. Ακραίες φωνές, γεμάτες θυμό και πόνο φωνές. Και ο πόνος γίνεται μίσος. Ειδικά για τον καταπιεσμένο Αιτωλικιώτη που είναι τόσα χρόνια εγκαταλελειμμένος στην τύχη του. Για μερικούς, όποιος είναι γύφτος είναι και εγκληματίας. Έχει χαθεί πλέον κάθε λογική και μέτρο. Όλοι οι γύφτοι φονιάδες, κλέφτες, διεφθαρμένοι. Να καούν όλοι στην πυρά, μπας και εξαγνιστούμε από  το ζυγό των καιροσκόπων τοπικών αρχόντων που τόσα χρόνια εκλέγουμε, της αγραμματοσύνης, της ανεργίας, της αεργίας της μοίρας μας.

Το πανηγύρι της Αγιαγάθης που μας συσπειρώνει, τώρα μας διχάζει.

13^η Αυγούστου 2012

Οι παρέες γίνονται αποδέκτες όλων των απόψεων που θα μπορούσαν να υπάρχουν, και αποφασίζουν πως πρέπει να δοθεί η ευκαιρία σε όλους να πουν τη γνώμη τους. Το πανηγύρι είναι όλων μας άλλωστε.

Μετά από συνάντηση εκπροσώπων των πέντε παρεών προγραμματίζεται ανοιχτή συζήτηση με τους κατοίκους του Αιτωλικού στο Δημαρχείο Αιτωλικού. Στην συνάντηση, ο σεβασμός έλειπε. Το μέτρο έλειπε. Η λογική έλειπε. Δυστυχώς είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν. Δυστυχώς απέχουμε πάρα μα πάρα πολύ από τη μέρα που θα υπερασπιστούμε τον τόπο μας όπως του αξίζει. Που θα παλέψουμε πραγματικά για να δούμε μια καλύτερη μέρα.

Η άποψη που κυριάρχησε, η γνωστή. Πας μη Αιτωλικιώτης, βλάχος, γύφτος. Και γύφτος δεν θα πατήσει στο νησί, ο κόσμος να χαλάσει. Αλλά οι παρέες, πανηγύρι, θα κάνετε! …Κωλοτούμπες; Να κάνουμε τώρα ή μετά;

Σαν πανηγυριστές, θέλουμε να ξεκινήσουμε εδώ μια παρένθεση και να σας εξηγήσουμε πως νιώσαμε στο Δημαρχείο.

Στην συνάντηση πήγαμε όλοι με τις καλύτερες προθέσεις. Αρκετοί από μας δεν ήταν προετοιμασμένοι γι αυτό που θα ακολουθούσε.

Ενώ στις κατ ιδίαν συζητήσεις μας υπήρξαν πολλοί οι οποίοι υπερασπίστηκαν τη λογική, το Αιτωλικό, το πανηγύρι, τους επιχειρηματίες, το νησί μας, την Δευτέρα το βράδυ είχαν κάτι καλύτερο να κάνουν. Στο Δημαρχείο η άποψη που επικρατούσε ήταν εκκωφαντική. Γύφτος δεν θα εμφανιστεί πουθενά. Οι παρέες ήταν προετοιμασμένες γι αυτό. Είχαν αποφασίσει από μόνες τους πως δεν θα έκαναν κάτι που θα προκαλούσε το κοινό αίσθημα. Αντίθετα με αυτό που ένιωθαν, αποφάσισαν όλοι μέσα τους πως φέτος δεν θα ακούσουν νταούλι, πολύ πριν τη συνάντηση. Πρότειναν στο πλήθος, να έρθουν στο νησί μόνο οι 3-4 άνθρωποι (γιατί άνθρωποι είναι, μη γελιέστε) που αποτελούν τη ζυγιά. Κανείς άλλος. Η πρόταση εξαγρίωσε το πλήθος.

Αυτό που οι πανηγυριστές δεν μπορούσαν να χωνέψουν με τίποτα όμως ήταν αυτό που θα άκουγαν στη συνέχεια.

-          Στο πανηγύρι όμως θα πάτε!!

Ακόμη είναι πολύ δύσκολο με λόγια να εκφραστεί η γνώμη μας γι αυτή την προσταγή.

-          Πως θα πάμε; ρωτήσαμε με μια φωνή.

Στα μάτια των πολλών, η ζυγιά είναι σαν τα κλαρίνα που ακούνε στο ράδιο. Αόρατη δηλαδή, μουσική που θα μπορούσε να υποκατασταθεί όταν τη βαρεθούμε από την επόμενη συχνότητα. Κι αν η επόμενη συχνότητα έχει ειδήσεις;   …Δε βαριέσαι, όσο χορέψαμε χορέψαμε.

Όταν θα πάμε στην Αγιαγάθη με ραδιοcd, θα βάλουμε και προτζέκτορα με αρματωμένους να χορεύουν και θα κάτσουμε να ξεκουραστούμε μια και καλή…

-          Να βρείτε τρόπο, ήταν η απάντηση, με μια φωνή.     …Κι αν δεν βρούμε;

-          Μας εκβιάζετε δηλαδή, βρέθηκαν κάποιοι να πουν!!! Είστε δικηγόροι των γύφτων, είπαν κάποιοι άλλοι!!!

-          CD! βροντοφώναξαν κάποιοι από το βάθος.

Μετά από αυτό το διάλογο τα χτυπήματα ήταν πολλά. Δεν μπορούσαμε να μείνουμε άλλο. Δεν αντέχαμε.

Νιώσαμε πως μόνο εμείς καταλαβαίναμε γιατί πάμε στο πανηγύρι. Νιώσαμε πως μια μεγάλη μερίδα των συμπολιτών μας, μας έβλεπε σαν ηθοποιούς. Χορευτές. Διασκεδαστές. Γελωτοποιούς.

14^η Αυγούστου 2012

Οι παρέες μαζεύονται η κάθε μία μόνη της για να αποφασίσουν τι θα κάνουν.

Η πικρία έκδηλη. Ευτυχώς υπάρχει και λογική. Και πρυτανεύει η λογική. Οι παρέες είναι οι θεματοφύλακες των παραδόσεων. Αποφασίζεται πως οι παρέες του Γιάννη Σταράμου και ΝίκουΛάγιου θα πάνε στην Αγιαγάθη όπως πηγαίνουν τόσα χρόνια.  Αλλά χωρίς ζυγιές. Θα μαζευτούν, θα φάνε θα πιούνε, θα τραγουδήσουν, θα τιμήσουν και φέτος τους προγόνους τους, θα είναι εκεί για όποιον θέλει. Οι παρέες του μπάρμπα Μάκου του Τσίντζου, του Πάνου Σπίγκου και του Αποστόλη Καρβέλη αποφασίζουν να μην ανέβουν στην Αγιαγάθη. Και αυτοί όμως οι περισσότεροι θα είναι παρόντες. Δεν μπορεί κανείς να λείψει από το πανηγύρι που πάει τόσα χρόνια. Οι πανηγυριστές πονάνε. Τη μια αισθάνονται ότι πενθούν και την άλλη αναρωτιούνται γιατί πενθούν.

15^η Αυγούστου 2012 (της Παναγίας)

Σαν σήμερα οι παρέες μαζεύονται, οργανώνονται, βάζουν τους ρεφενέδες, χαίρονται που το πανηγύρι ξεκινά. Σήμερα όμως τα μάτια κοιτάνε κάτω. Πάμε στην εκκλησία να ανάψουμε ένα κερί για το καλό. Ο κόσμος αναρωτιέται. Γιατί μαζεύονται; Θα πάνε στο πανηγύρι; Δεν θα πάνε; Θα έρθουν ζυγιές; Θα κάνουμε φέτος πανηγύρι;

Μόνο πανηγύρι δεν θα κάνουμε φέτος..

16^η – 20^η Αυγούστου 2012

Οι συζητήσεις για το πανηγύρι είναι το μόνο που ακούγεται στο νησί, και εκτός αυτού. Αυτό και η επίδειξη. Θα γίνει επίδειξη; Δεν θα γίνει; Ο σύλλογος θέλει να γίνει. Ο κόσμος θέλει να γίνει. Οι συμμετέχοντες όμως; Άλλοι θέλουν και άλλοι δεν θέλουν. Δεν έχουν διάθεση. Δεν μπορούν. Πώς να πετάξεις όταν σου έκοψαν τα φτερά;

Επίδειξη δεν γίνεται τελικά δυστυχώς, μακάρι να είναι και η τελευταία φορά που δεν έγινε. Είναι ένα γεγονός που χρόνο με το χρόνο εδραιώνεται και γιγαντώνεται.

21^η Αυγούστου 2012

Οι παρέες που αποφάσισαν να πάνε στην Αγιαγάθη φεύγουν για το βουνό. Ετοιμάζονται, στρώνουν τα τραπέζια τους, τακτοποιούν, ψήνουν, σιγοτραγουδούν. Ξεχνάνε για λίγο τη στεναχώρια τους. Γελάνε, απολαμβάνουν μόνες τους την ησυχία του βουνού. Άλλοτε μόνο ησυχία δεν θα επικρατούσε. Ο ζουρνάς θα ακουγόταν μέχρι το Αιτωλικό.

22^η Αυγούστου 2012

Το σκηνικό ίδιο, αλλά με περισσότερο κόσμο. Γίνεται το αντάμωμα με τα αδέρφια μας τους Σταμνιώτες. Αυτοί φέρνουν και τη ζυγιά τους. Μας καλούν να κάτσουμε όλοι μαζί. Έτοιμοι είμαστε. Όχι όμως.

Φάγαμε, ήπιαμε, τραγουδήσαμε, εμείς και οι φίλοι μας, «οικογενειακά», και σχολάσαμε νωρίς το πρωί.

23^η Αυγούστου 2012

Σαν σήμερα θα φοράγαμε τα αρματά μας. Θα ετοιμάζαμε τα άλογά μας. Όχι φέτος όμως. Φέτος πήγαμε για καφέ. Δουλέψαμε. Κοιμηθήκαμε. Δεν παρελάσαμε όμως. Όχι όλοι. Μερικοί τολμηροί και μπράβο τους, παρελαύνουν με τα άλογά τους. Οι παρέες και ο σύλλογος φυσικά επικροτούν. Δεν πρέπει να καταντήσει όμως το πανηγύρι μας μια ιππική συνάντηση όπως τόσες ανά την Ελλάδα. Τα άλογα τους αρματωμένους ακολουθούν, έλεγαν οι παλιοί.

Το βράδυ το πρόγραμμα ίδιο. Φαγητό, ποτό, τραγούδι και ύπνος. Για μας. Το κάθε μαγαζί κάνει ότι του καπνίσει. Κλαρίνα, ξένη δυνατή μουσική, νταούλια, όλα μαζί σύμφωνα με την παραδοσιακή γύφτικη λογική. Υπέροχα.

Να τονίσουμε ότι ουδεμία ανάμειξη είχε ο σύλλογος με τις αφίσες που κυκλοφόρησαν με την υπογραφή «νεολαία Αιτωλικού».

24^η Αυγούστου 2012

Ερημιά. Έτσι το θέλετε το Αιτωλικό; Και του χρόνου με υγεία.

Ο σύλλογος σεβόμενος τις αποφάσεις των παρεών, τις άφησε να λειτουργήσουν αυτόνομα, όπως ένοιωθε η κάθε μια. Δεν έχει άλλωστε την απαιτούμενη δύναμη ακόμη για να οργανώσει το πανηγύρι όπως πρέπει.

Το γλέντι που έγινε στις 22 Αυγούστου πάνω στην Αγιαγάθη έστω και χωρίς όργανα με πολλά κλέφτικα τραγούδια αλλά και τραγούδια του έρωτα και του πόνου, ήταν μια λύτρωση για αρκετούς από τους πανηγυριστές.

Βέβαια, κάτω από τον πλάτανο, εκεί που ακούγεται η ζυγιά της Σταμνάς, αρκετοί υπέρμαχοι του πογκρόμ κατά των γύφτων, γλεντάνε στους ήχους …των γύφτων! Πόσο υποκριτές μπορείτε να είστε εσείς που βγήκατε μπροστά κατηγορώντας τις παρέες και το σύλλογο, απαγορεύοντας και την απλή διέλευση γύφτων, και πήγατε να γλεντήσετε στον πλάτανο, στην πλατεία της Σταμνάς, στη Γουριά, στον Αη-Σώματο, υπό τους ήχους γύφτων;

Σας τονίζουμε πως, για το πανηγύρι αυτό, το πανηγύρι που όλοι περιμένετε με τη μορφή που είχε τόσα χρόνια και μόνο, εμείς κάθε χρόνο κοπιάζουμε. Δεν κερδίζουμε χρήματα, χαλάμε χρήματα. Όχι γιατί πρέπει, αλλά γιατί το θέλουμε. Δίνουμε το υστέρημά μας, τον κόπο μας, την ψυχή μας, το σώμα μας. Κάθε χρόνο βρισκόμαστε αντιμέτωποι με διαφορετικά προβλήματα και κάθε χρόνο τα ξεπερνάμε χάριν του πανηγυριού. Πόσοι από σας γνωρίζουν πως τα επικίνδυνα στέγαστρα που έφτιαξε ο διαβόητος πρώην Δήμαρχός μας, κατέρρευσαν είτε από τον αέρα είτε σκοπίμως (ο σκοπός μας ξεπερνάει, όσο και να προσπαθούμε δεν μπορούμε να σκεφτούμε κάτι), και η νυν δημοτική αρχή αφού αισθάνθηκε ενοχλημένη από τα συνεχή τηλεφωνήματα του συλλόγου, μας αγνόησε επιδεικτικά; Γνωρίζει κανείς πως όλες μας οι εγκαταστάσεις καταστράφηκαν, οι παρέες του Αιτωλικού στην Αγιαγάθη δεν έχουν πια ούτε νερό, ούτε ρεύμα. Ευτυχώς που απαρτίζονται από πανηγυριστές άξιους να κατασκευάσουν τα πάντα, γιατί όλοι περιμένουν από αυτές αλλά κανείς δεν προσφέρει τίποτα.

Ο Αιτωλικιώτης πανηγυριστής, πάντα θα ξεπερνά τις δυσκολίες. Θα βοηθά τον αδερφό του πανηγυριστή που τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα περίμενε. Θα σηκώσει τα μανίκια και θα σκάψει, θα χτίσει, θα δουλέψει για την παρέα του και το πανηγύρι. Θα χορέψει και θα τραγουδήσει όσο μπορεί καλύτερα. Θα βοηθήσει το συνάνθρωπό του όταν τον χρειαστεί, και θα βάλει τα δυνατά του για να είναι το πανηγύρι κάθε χρόνο καλύτερο. Αλλά θα φάει ζωντανό όποιον τον διακόψει από το γλέντι του. Όποιον επιτεθεί στην παρέα του. Νταηλίκια και ψευτόμαγκες δεν σηκώνει. Γι αυτό μην τον στεναχωρείτε. Βάζει τα δυνατά του για να γλεντάει όλο το Αιτωλικό κάθε χρόνο. Βοηθήστε τον. Μπείτε στις παρέες. Συμμετάσχετε στο πανηγύρι! Γλεντήστε! Μην το εμποδίζετε.

Σας ζητάμε συγγνώμη για το φετινό χάος. Δεν μπορέσαμε να πάμε κόντρα σε αυτούς που επιχείρησαν να διαλύσουν το πανηγύρι. Δεν θέλαμε με τίποτα να τσακωθούμε με κανέναν, δεν θέλαμε με τίποτα κάνουμε τα πράγματα χειρότερα. Όμως εξαιτίας τους το πανηγύρι φέτος δεν έγινε. Καταλάβετε όμως όλοι εσείς που αντιδράτε στις γύφτικες ζυγιές μας πως πανηγύρι χωρίς γύφτικες ζυγιές δεν γίνεται, όπως δεν γινόταν από την πρώτη μέρα που ξεκίνησε. Μέχρι λοιπόν να μάθετε κάποιοι τουλάχιστον από σας να παίζετε ζουρνά και νταούλι όπως αυτοί που άδικα διώκετε, εμείς θα φέρνουμε τις γύφτικες ζυγιές μας. Αυτό είναι το πανηγύρι μας και δεν πρόκειται να αλλάξει. Μας προτάθηκαν να χρησιμοποιήσουμε τις άλλες τρεις ζυγιές. Απλά ΟΧΙ. Όποιος το προτείνει ας ξαναδιαβάσει παραπάνω μέχρι να καταλάβει γιατί οι άλλες ζυγιές δεν κάνουν.

Σας ευχόμαστε καλό χειμώνα, και σας εγγυόμαστε πως όσο περνάει από το χέρι μας, το πανηγύρι θα γίνεται χειμώνα καλοκαίρι όπως γινόταν και όπως μας αξίζει.

Να μονιάσουμε γιατί είμαστε όλοι συμπατριώτες!

Να διατηρήσουμε αυτά που βρήκαμε από τους πατεράδες και τους παππούδες μας και όχι να κάνουμε αυτοσχεδιασμούς για προσωπική προβολή. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε το λάθος για να είμαστε αρεστοί. Αυτοδιορισμένοι καθοδηγητές δεν χωράνε.

Πάλι καλές αντάμωσες

Να ξανανταμωθούμε

Στην Αγιαγάθ’ στον πλάτανο

Που ‘ναι μια κρύα βρύση

Καλή αντάμωση στην χειμερινή Αγιαγάθη!

Υ.Γ. Όποιος από σας πάει μια βόλτα προς το Μεσολόγγι ή προς το Νεοχώρι, στο ύψος του Αντλιοστασίου, ή λίγο μετά το πρατήριο του Κοτσάφτη αντίστοιχα, ας κοιτάξει προς τα δεξιά του. Κάνουν βόλτες παλιοί γνώριμοι.

ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΜΑΣ ΓΝΩΡΙΜΟΙ.

Ζυγιές όμως δεν έπρεπε να φέρουμε… Ε;

Εκ του Συλλόγου Εφίππων & Αρματωμένων Πανηγυριστών Αιτωλικού "Η Αγία Αγάθη"