Η Ελλάδα οφείλει ένα «ευχαριστώ» στους… λογιστές της!

Της Μαριάννας Τόλια*

Όταν οι δικαστές ενδιαφέρονται περισσότερο για τους μισθούς τους παρά για το περί δικαίου αίσθημα και η Αριστερά για τους 800.000 εργαζόμενους στο δημόσιο, παρά για το 1.300.000 ανέργους, ευτυχώς για την ελληνική κοινωνία που υπάρχουν κι οι... λογιστές.

Μετά το κλείσιμο της περιόδου υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, ήρθε, νομίζω, η ώρα για ένα ευχαριστώ προς τους λογιστές-φοροτεχνικούς μας. Την επαγγελματική ομάδα που πήγε ενάντια στον αμοραλισμό άλλων ομάδων........

-π.χ. των δικαστικών, οι οποίοι αποφάσισαν ότι η δική τους τάξη εξαιρείται από την αρχή της υπεροχής του δημοσίου συμφέροντος, ισχύει μόνο για τους υπόλοιπους Έλληνες – κι έδωσε ένα θετικό παράδειγμα υπεράσπισης της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Υπερβολές θα πει κανείς... Όχι, το εννοώ. Οι λογιστές έχουν επαφή με το ανθρώπινο δράμα στο επίπεδο της μικροοικονομίας, που βρίσκεται στον αντίποδα του επικοινωνιακού success story της κυβέρνησης. Εκεί μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, όπου ακόμη κι ο φιλόδοξος για εξουσία ΣΥΡΙΖΑ αποφεύγει να κοιτάξει, βολοδέρνουν μεγάλα κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας παγιδευμένα ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη.

Σκύλλα είναι τα οικτρά οικονομικά αυτών των ανθρώπων, μετά την απώλεια μιας δουλειάς ή ως συνέπεια της επιμονής τους να το παλεύουν ακόμη σε μια τοξική αγορά που παράγει ζημιές. Χάρυβδη είναι το υπουργείο Οικονομικών που προσπαθεί να επιβεβαιώσει τον διακομματικό μύθο ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται μείωση δαπανών, αλλά μπορεί να αυξήσει τα έσοδα μέσα από την πάταξη της φοροδιαφυγής, επιβάλλοντας γι' αυτό ανελαστική τεκμαρτή φορολόγηση με υψηλούς συντελεστές επί δικαίους και αδίκους.

Στην Ελλάδα της κρίσης θεωρήθηκε λογικό η δραματική αύξηση της ανεργίας από το 10% το 2010 στο 27% το 2014 να συνδυαστεί με την επιβολή ανελαστικής φορολόγησης επί των ανέργων με τεκμήρια κατοικίας, διαβίωσης, προκαταβολών έναντι επόμενου έτους, εσχάτως και φορολογίας 22% επί των τεκμαρτών αυτών εισοδημάτων από το πρώτο (φανταστικό) ευρώ. Θεωρήθηκε λογική η θέσπιση φορολογίας 22% επί των τεκμαρτών εισοδημάτων για επαγγελματίες κι επιχειρηματίες. Θεωρήθηκε λογική ακόμη και η επιβολή τοκογλυφικών προσαυξήσεων σε όσους δεν θα πλήρωναν τους φόρους τους μέσα σε δύο μήνες από τη λήψη της ειδοποίησης, είτε είχαν τα χρήματα είτε όχι.

Όταν η φορολογική πολιτική φτάνει σε τέτοια επίπεδα αδικίας και βαναυσότητας, εξεγείρεται το περί δικαίου αίσθημα. Ήταν εύλογο λοιπόν να αφυπνιστεί το περί δικαίου αίσθημα των επαγγελματιών που όντας επιφορτισμένοι με τη διεκπεραίωση των φορολογικών δηλώσεων, τα ζουν όλα αυτά από πρώτο χέρι. Έτσι είδαμε φέτος τους λογιστές-φοροτεχνικούς να αναλαμβάνουν δράση για την υπεράσπιση των νεόπτωχων της κρίσης, των επαγγελματιών και της μικρής επιχειρηματικότητας.

Αντιγράφω χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τις ανακοινώσεις της Διαδικτυακής Ομάδας Παρέμβασης Λογιστών Φοροτεχνικών, που συγκροτήθηκε στο Facebook και τους τελευταίους έξι μήνες οργάνωσε διαδηλώσεις, διαδικτυακά events και κινήσεις στα μίντια για να μπει ένα φρένο στη φορολογική αδικία: «Τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωση το τελευταίο εξάμηνο, ακροβατούμε ανάμεσα σε εγκυκλίους και απελπισμένους επιχειρηματίες και πολίτες αυτής της χώρας. Ελάχιστοι πέρα από εμάς μπορούν να αντιληφθούν το μέγεθος της καταστροφής της οικονομίας της χώρας».

«Πώς μπορείς να εξηγήσεις σε έναν άνεργο οικογενειάρχη που κρυώνει, πεινάει, είναι κυνηγημένος σαν αγρίμι από τις τράπεζες και την εφορία ή στην καλύτερη περίπτωση ψευτοζεί την οικογένεια του από τη σύνταξη των παππούδων, ότι θα πρέπει να πληρώσει ένα, δύο, τρεις χιλιάδες ευρώ λόγω τεκμηρίων;». «Δεν αντέχουμε να υπηρετούμε νόμους που οδηγούν στην εξαθλίωση την κοινωνία και εμάς τους ίδιους. Να αντικρίζουμε καθημερινά στα γραφεία μας συμπολίτες μας να ακροβατούν στα όρια της χαμένης τους αξιοπρέπειας». «Να συναινούμε στο θάνατο των επαγγελματιών και της μικρής επιχειρηματικότητας».

Τι πέτυχαν με τη δράση τους οι λογιστές της Διαδικτυακής Ομάδας Παρέμβασης;

Πρώτον, τη ματαίωση του δρακόντειου φορολογικού πακέτου που ήρθε στις αρχές του 2014 στο όνομα της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής. Χάρη στις διαδηλώσεις των λογιστών από τον Ιανουάριο ως το Μάρτιο, δεν πέρασαν αρκετά επαχθή μέτρα που αύξαναν τη φορολογική γραφειοκρατία και το κόστος φορολογικής συμμόρφωσης, καταργούσαν την ελάχιστη δυνατή χρονική ελαστικότητα επί ποινή δρακόντειων προστίμων κλπ. Κυρίως όμως δεν πέρασε η έμπνευση του ΥΠΟΙΚ για επιβολή τοκογλυφικών προσαυξήσεων για κάθε καθυστέρηση στην πληρωμή φόρων άνω του διμήνου (ετήσιο επιτόκιο 8,75%, συν επιπλέον 10% επί της αρχικής οφειλής, στο δίμηνο, συν 20% στο έτος, συν 30% στη διετία...). Σε μια κοινωνία, όπου 2,5 εκατομμύρια πολίτες χρωστούν στην εφορία και δεν ξεχωρίζει ο φόρος που επιβάλλεται στον άνεργο, τον νεόπτωχο, τον απλήρωτο εργαζόμενο, ή στον απλήρωτο συνταξιούχο, αυτό ήταν σημαντικό.

Δεύτερον, την αποδοχή από την κυβέρνηση ενός μερικού εξορθολογισμού στη φορολόγηση των ανέργων και άλλων κατηγοριών πολιτών με χαμηλά εισοδήματα. Με τη δημιουργία ενός δυναμικού event στο Facebook με τίτλο «Φορολογικές Ανισορροπίες», οι λογιστές έδειξαν πως η φορολόγηση επί τεκμαρτών εισοδημάτων με συντελεστή 22% από το πρώτο (φανταστικό) ευρώ οδηγεί στην επιβολή εντελώς τρελών και άδικων φόρων αρκετών εκατοντάδων έως και χιλιάδων ευρώ σε άνεργους ή σε άλλες κατηγορίες πτωχών και νεόπτωχων της κρίσης (χωρίς εισοδήματα ή με πολύ χαμηλά εισοδήματα από ένα ενοίκιο, τόκους, συμμετοχή σε προγράμματα του ΟΑΕΔ κ.λπ.) και με την κατάλληλη διακίνηση του υλικού αυτού στα μίντια, υποχρέωσαν την κυβέρνηση να απαλλάξει από τη φορολόγηση με τεκμήρια μια ευρεία κατηγορία ανθρώπων: όλων όσοι είναι ουσιαστικά άνεργοι και έχουν πραγματικό εισόδημα ως 5.000 και τεκμαρτό έως 9.500. Αποτέλεσμα: εκατοντάδες χιλιάδες κόσμος γλίτωσε την άδικη υπερχρέωση και τις περιπέτειες με την εφορία.

Όσο κι αν το πάλεψε όμως η Διαδικτυακή Ομάδα Παρέμβασης, δεν πέτυχε καμιά διόρθωση της ακραίας φορολογικής ανισότητας ανάμεσα σε μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες που εγκαταστάθηκε από φέτος – ως συνέπεια, όπως είπαμε, της κατάργησης του αφορολογήτου στους δεύτερους και της φορολόγησής τους με συντελεστή 22% επί τεκμαρτών εισοδημάτων. Από την άλλη μεριά, ωστόσο, η δουλειά που έκαναν κατέληξε σε ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα που καλόν είναι ως κοινωνία να έχουμε υπόψη μας:

Συμπέρασμα πρώτο: έχουμε βρεθεί μπροστά σε ένα πρωτοφανές φαινόμενο φοροκαταδίωξης όπου οι ελεύθεροι επαγγελματίες κι επιχειρηματίες, ανεξαρτήτως κέρδους ή ζημίας, ηλικίας, επαγγέλματος, ετών δραστηριοποίησης, οικογενειακής κατάστασης, κατοίκησης σε σπίτι ή φιλοξενίας από γονείς, χρεώνονται με υπερπολλαπλάσιους φόρους από τους μισθωτούς στη βάση τεκμαρτών εισοδημάτων, οι οποίοι αυτοί φόροι είναι μάλιστα αναλογικά τόσο πιο υψηλοί (ξεπερνώντας σε κάποιες περιπτώσεις το 100% των εσόδων) όσο πιο χαμηλά έσοδα έχουν.

Συμπέρασμα δεύτερο: βιώσιμοι πλέον καθίστανται μόνον όσοι έχουν πολύ υψηλά έσοδα (άνω των 50.000) ή μπορούν να φοροδιαφύγουν.

Ίσως πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ότι παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς του ΥΠΟΙΚ, η παρούσα φορολογία στοχεύει κυρίως στη βίαιη μείωση του μεγάλου αριθμού ελεύθερων επαγγελματιών και μικρών επιχειρήσεων της χώρας μας, με το σκεπτικό ότι ελέγχονται δυσκολότερα από τις μεγάλες επιχειρήσεις και τείνουν στη φοροδιαφυγή, παρά στον έλεγχο της ίδιας της φοροδιαφυγής. Ίσως η κυβέρνηση ή η τρόικα να πιστεύουν ότι αν συρρικνωθεί δραστικά ο αριθμός επαγγελματιών και επιχειρήσεων, η φοροδιαφυγή θα περιοριστεί από μόνη της. Ενδεχομένως αυτό να γίνει, όμως πού θα φτάσει η ανεργία και με τη μισή κοινωνία άνεργη, πώς περιμένεις να αυξηθούν τα δημόσια έσοδα; Πέρα από τα ανθρώπινα δράματα που θα επιφέρει, ο ολικός στραγγαλισμός της μικρής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα είναι άκρως αμφίβολο ότι θα έχει θετικά δημοσιονομικά αποτελέσματα.

Άσε που δεν συμβιβάζεται με τους ύμνους στα start-ups, στην επιχειρηματικότητα και στις προσδοκίες για έξοδο από την κρίση.

* Η Μαριάννα Τόλια είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου "Το ευρώ, ο Νότος και η Ελλάδα. Έρευνες και Προσεγγίσεις για την κρίση στον Ευρωπαϊκό Νότο και τον ρόλο του ευρώ", Μεταμεσονύκτιες Εκδόσεις, Αθήνα 2014.